2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej – jak prawidłowo eksponować flagę

Przed nami 2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i 3 maja Święto Narodowe Trzeciego Maja, przeprowadziliśmy wywiad ze specjalistą Panem płk. Markiem Kwietniem i zapytaliśmy jak prawidłowo eksponować flagę  aby przypomnieć te zasady i nie popełnić błędów.

ZAPRASZAMY

„Pozwolisz, że nasze spotkanie znów rozpocznę od spostrzeżenie… flagi się podnosi i opuszcza, natomiast na budynkach flag się nie wywiesza lecz eksponuje. Niech to pozostanie w naszych receptorach i przekazie medialnym. Dosadnie i obrazowo w tym temacie mawia Krzysztof Jerzy  Guzek członek – współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego: „Nota bene wciąga się spodnie a opuszcza … majtki, zaś wywiesza bieliznę po praniu”-  mówi płk Marek Kwiecień, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, autor, pomysłodawca i realizator zamojskich obchodów Dnia Flagi a także wieloletni moderator uroczystości wojskowych, narodowych i państwowych, wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu.

Janek Cios: Kiedy powinniśmy eksponować flagi? 1, 2 czy dopiero 3 maja? Marek Kwiecień: Jeśli ktoś ma potrzebę uczczenia święta pracy, to niech już 1 maja. A o co z tym 1 maja? Św. Józef też kocha Polaków. 2 maja wszyscy powinniśmy to zrobić, gdyż wtedy obchodzimy dzień flagi państwowej. Każdy ma prawo używać barw Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń. Nie zawsze tak było. To uprawnienie zapisano na mocy nowelizacji ustawy, która obowiązuje od 10 kwietnia 2004 r.
Od tego dnia każdy może legalnie eksponować flagę Rzeczypospolitej nie tylko z okazji świąt państwowych, narodowych czy lokalnych, ale także z okazji uroczystości i wydarzeń z życia prywatnego! Swoją polskość manifestować flagą masz prawo każdego dnia. Nie ma dni nieodpowiednich.

Janek Cios: Bardzo ważną datą w historii polskich barw narodowych był dzień 7 lutego 1831 roku…
Marek Kwiecień: Dziękuję za przypomnienie. To już 186 lat temu wszystko się zaczęło i dało początek …Sejm uchwalił, że Kokardę narodową stanowić będą kolory herbowe Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
W dniu 7 lutego 1831 roku w toku trwającego Powstania Listopadowego suwerenny Sejm Królestwa Polskiego na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego, podjął uchwałę:
“Izba Senatorska i Poselska, po wysłuchaniu wniosków Komisyi sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni łączyć się Polacy, postanowiły i stanowią:
Art.1. Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
Art. 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie, te kolory nosić mają w miejscu, gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były. Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.”

Janek Cios: Przed nami 2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i 3 maja Święto Narodowe Trzeciego Maja. 3 maja wrósł w naszą rzeczywistość a skąd i dlaczego obchodzimy 2 maja Dzień Flagi?
Marek Kwiecień: Początkowo 2 maja miał być, zgodnie z uchwałą Senatu RP Świętem Orła Białego i dodam, że senator Jan Rulewski skutecznie tą myśl kontynuuje do dnia dzisiejszego. 2 maja 2017r. w Bydgoszczy finał konkursu / 180 szkół i ponad 1400 uczniów zgłosiło swój udział/ „Orzeł Biały – Nasza Duma” i parada uczestników z wychowawcami, rodzicami, opiekunami wraz ze zgłoszonymi do konkursu pracami. Sejm Rzeczypospolitej jednak postanowił, chwała mu za to, że będzie to Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Wprowadzenie do polskiego kalendarza 20 lutego 2004 roku tego święta pomaga upowszechniać wiedzę o symbolach narodowych, ich historii, zasadach używania godła, flagi i hymnu narodowego przez obywateli i instytucje publiczne. Polskie biało-czerwone barwy narodowe są  naszym dziedzictwem narodowym. Biel i czerwień od wieków są nierozerwalnie związane z dziejami Ojczyzny. Zobowiązanie do poprawnej ekspozycji flagi państwowej i… nade wszystko, pokazania flagi państwowej biało – czerwonej w przestrzeni publicznej. Biało – czerwonej, tylko i aż, bowiem w polskim ustawodawstwie flagą państwową nazwano zarówno flagę biało – czerwoną, jak i biało – czerwoną z godłem Rzeczypospolitej Polskiej. Odcień czerwieni też trudno zdefiniować i zrealizować w rzeczywistości realnej. Czas ku temu by to uregulować! Z inicjatywy resortu kultury powołano zespół heraldyków i weksylologów, który ma przygotować zmiany w ustawie o godle, barwach i hymnie RP. Według wstępnych planów mają one być gotowe na setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Janek Cios: Flaga Rzeczypospolitej Polskiej?
Marek Kwiecień: Flaga Rzeczypospolitej jest naszym symbolem i wypada, żeby każdy miał wiedzę o jej symbolice (biel oznacza nasze godło, a czerwień – tło tarczy herbowej). I bardzo ważne! Nasze barwy narodowe mają pochodzenie heraldyczne jako jedne z nielicznych w świecie. Pochodzą jednak nie od jednego herbu, a od dwóch, Polski i Litwy, umieszczonych na jednej tarczy. Biel pochodzi od bieli Orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Na fladze biel jest u góry, ponieważ w naszej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła. Coś nowego? Chyba nie a jednak odkrywamy „nową”, „starą flagę Rzeczypospolitej”. No właśnie warto w tym miejscu oddać szacunek temu, który był inicjatorem powołania Dnia Flagi Rzeczypospolitej, Leszek Rodziewicz. Zamościanom postać znana. W dniach 27-29 września 2013 roku w Zamościu i Horodle odbyły się uroczyste obchody 600-lecia Unii Horodelskiej z udziałem wielu znamienitych gości w tym pana Leszka Rodziewicza, Honorowego Prezesa Stowarzyszenia Rodu Rodziewiczów. Dzisiaj pan Leszek jest inicjatorem i wielkim orędownikiem przywrócenia chorągwi Rzeczypospolitej, czyli weksylium, które przysługiwało prezydentowi Rzeczypospolitej

Janek Cios:  Czy to prawda, że nie umiemy eksponować flagi państwowej?
Marek Kwiecień: Elementarne nasze uchybienia wynikają w większości z braku wiedzy. Polacy coraz chętniej eksponują flagi. Jest nawet swego rodzaju moda na taki sposób eksponowania patriotyzmu. Teraz najczęściej barwy biało-czerwone oglądamy na szalikach, koszulkach i twarzach kibiców oraz proporcach niesionych podczas manifestacji wszelkiej maści. Powoli przyswajamy sobie prawo i przede wszystkim potrzebę ich prezentowania. Ale to jest pierwszy etap. Kolejnym jest wrażliwość na szczegóły. Jest dobrze, ale… Wystarczy popatrzeć na ostatnio publikowane tegoroczne zdjęcia.

Janek Cios:  Dopytam zatem o błędy i wskazówki dotyczące reguł postępowania z flagą państwową Rzeczypospolitej…
Marek Kwiecień: Aby uniknąć powyższych błędów. Podnosząc, opuszczając lub eksponując flagę Rzeczypospolitej Polskiej powinniśmy pamiętać, że:
– powszechny i najczęściej pojawiająca się nieprawidłowość, na fladze nie wolno umieszczać ani przyczepiać do niej żadnego napisu, znaku, litery, słowa, liczby czy jakiegokolwiek rysunku;
– flaga powinna być tak eksponowana, aby nie dotykała podłoża, podłogi lub nie była zamoczona w wodzie;
– jeżeli flaga zaplącze się dookoła drzewca, trzeba ją rozplątać. Zaplątana flaga nie jest ozdobą.
– flaga powinna być zabezpieczona przed zniszczeniem, zerwaniem lub upadkiem na ziemię;
– podczas ulewy lub przy bardzo silnym wietrze flagę nie powinna być eksponowana, należy opuścić lub jeżeli musi być eksponowana należy zadbać, aby nie uległa zniszczeniu lub zerwaniu. O ile do tego dojdzie, należy ją bezzwłocznie zdjąć;
– flaga powinna być podnoszona na maszt w sposób energiczny, a tempo podnoszenia flagi należy dostosować do czasu wykonywania hymnu (jednocześnie zacząć i skończyć);
– jeżeli flaga RP jest eksponowana na pojeździe, powinna być umieszczona po jego prawej stronie;
– jeżeli flaga jest eksponowana na podium mówcy, powinna znajdować sie na prawo od mówcy zwróconego twarzą do słuchaczy lub płasko na ścianie, nad mówcą lub za nim;
– instytucja odpowiedzialna za organizację obchodów, podczas których używane są flagi z papieru, powinna zapewnić odpowiednie warunki do ich zebrania po zakończeniu uroczystości oraz odpowiedniego zniszczenia;
– flagi nie powinny być wyrzucane do śmietnika ani rzucane na ziemię;
– należy pamiętać, że flaga, którą chcemy eksponować, musi być czysta, niepostrzępiona, a jej barwy nie mogą być wyblakłe;
– pamiętajmy, że flaga lub barwy wywieszane „do góry nogami” nie symbolizują już państwa polskiego;
– trzeba zwracać uwagę na właściwa kolejność barw, jeżeli umieszczane są pionowo, kolor biały powinien znajdować się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.
Edukacyjny wymiar Dnia Flagi RP pomaga jednak unikać błędów. Pozwolisz, że pochwalę projekt działań edukacyjno – kulturalnych pod nazwą „Poznajemy barwy narodowe” realizowany przez Młodzieżowy Dom Kultury im. K. Makuszyńskiego w Zamościu przy współpracy z Polskim Towarzystwem Weksylologicznym oraz Pogotowiem Flagowym. To dobry kierunek…

Janek Cios: …a gdy flaga którą eksponujemy na domu wypłowiała albo podarła się… Wyrzucić do śmietnika?
Marek Kwiecień: …na to jest tylko jeden sposób – flagę należy spalić, ale… nie publicznie. Przed spaleniem flaga powinna być rozcięta, aby rozdzielić barwy. Nie wyrzucać do śmietnika. Również flagi z papieru, używanej podczas różnego rodzaju uroczystości np. na Rynku Wielkim w Zamościu. Zamość jest ubogacony w tym temacie jako jedyne miasto w Rzeczypospolitej… Aby Zamościanom umożliwić w godny sposób pozbycia się zniszczonej flagi od 2 maja 2012 roku w Zamojskim Ośrodku Informacji Historycznej i Turystycznej, Ratusz – Rynek Wielki 13 i Muzeum Zamojskim ul. Ormiańska 30 można ją wrzucić do skrzyni flagowej z napisem „USUWANIE FLAGI” – „FLAG DISPOSAL”. „Skrzynia flagowa” to oficjalna nazwa stosowana przez Polskie Towarzystwo Weksylologiczne.

Janek Cios: Dziękuję za dobre rady i podpowiedzi w zakresie postępowania z flagą państwową Rzeczypospolitej. Czy gdzieś spisano te zasady?
Marek Kwiecień: Dziękuję także. Warto przypomnieć że, 2 maja jest obchodzony po raz szesnasty jako Dzień Polonii i Polaków za Granicą, święto ok. 20 mln Polaków żyjących poza Polską. Mam nadzieję, że nasza rozmowa przybliżyła kwestię eksponowania flagi. Niestety, nie ma w Polsce czegoś takiego jak polski protokół flagowy. Mamy ustalenia zwyczajowe spisane na zasadzie prawa powielanego. Chyba czas stworzyć nowoczesne, zwarte przepisy protokolarne i ceremonialne Rzeczypospolitej Polskiej, a protokół flagowy powinien być ich częścią. Jeśli przed wojną stać nas było na takie regulacje, to dlaczego teraz nie? Ponieważ nie można na razie znowelizować konstytucji, trzeba liczyć na wspomnianą wcześniej komisję resortu kultury! By zgłębić i poszerzyć wiedzę w zakresie postępowania z flagą Rzeczypospolitej i innymi symbolami państwowymi poleca nietypowy „materiał pomocniczo -edukacyjny”… dokument pokontrolny NIK z 15 kwietnia 2005r. – Najwyższa Izba Kontroli -“Używanie symboli państwowych przez organy administracji publicznej”. Warto również skorzystać z poradnika na stronie www.mswia.gov.pl gdzie można znaleźć podpowiedzi dotyczące tego jak należy obchodzić się z barwami narodowymi. Najpełniej wiedzę w zakresie symboli państwowych i ceremoniału znajdą wszyscy w publikacjach znamienitych weksylologów i heraldyków Alfreda Znamierowskiego, Tomasza Orłowskiego, Andrzeja Ludwika Włoszczyńskiego czy Krzysztofa Jerzego Guzka

Janek Cios: Bardzo dziękuję za rozmowę.
Fota: archiwum prywatne Marek Kwiecień

Advertisements