80. rocznica Powstania Zamojskiego 1942-1943. Apel o wspólne, przywrócenie należnej pamięci
Walka zbrojna podjęta przez żołnierzy AK i BCh była, obok porażek sił niemieckich na froncie wschodnim, jednym z głównych czynników, które zdecydowały o niepowodzeniu niemieckiej akcji kolonizacyjnej na Zamojszczyźnie. Z zaplanowanej liczby blisko 700 wsi Niemcy zdołali wysiedlić jedynie 297.
Powstanie Zamojskie – to walka zbrojna w obronie polskiej ludności Zamojszczyzny wysiedlanej przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej, była największym pod względem czasowym i terytorialnym aktem zorganizowanego oporu Polaków przeciwko zbrodniczej polityce niemieckiej na okupowanych przez III Rzeszę obszarach II Rzeczypospolitej. Wybuchło w okresie gdy Niemcy hitlerowskie były u szczytu swojej potęgi. Zakończyło się ono jednak częściowym sukcesem, zatrzymaniem akcji wysiedlania polskiej ludności Zamojszczyzny, którego źródeł należy się doszukiwać w bardzo dobrej organizacji lokalnych struktur wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego oraz skutecznemu pozyskaniu uzbrojenia po regularnych jednostkach Wojska Polskiego, kapitulujących we wrześniu 1939 roku m.in. po zakończeniu dwóch bitew pod Tomaszowem Lubelskim. Stanowiło ono pod koniec 1942 roku główny oręż w rękach żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Powstańcy stoczyli kilkaset potyczek i bitew z oddziałami wojska niemieckiego i policji. Skuteczne działania wojskowe PPP nie przyniosłyby rezultatów, gdyby nie wsparcie ludności cywilnej. Mieszkańcy wstępowali do walczących oddziałów, pomimo zagrożenia niemieckim odwetem, wieś „żywiła” partyzantów i zapewniała im kwatery. Aktualnie brakuje opracowania historycznego, które w sposób całościowy podejmowałoby temat Powstania Zamojskiego.
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość w obliczu 80. rocznicy Powstania Zamojskiego, widząc możliwości regionalnego podniesienia pamięci o Powstaniu Zamojskim zwraca się z apelem do władz samorządowych, instytucji i innych podmiotów o podjęcie wspólnego wysiłku dla jego przypomnienia, podjęcia intensywnych działań mających na celu uczczenie i należyte uhonorowanie wysiłku zbrojnego Powstania Zamojskiego. Wychodzimy do Państwa z inicjatywą upamiętnienia Powstania Zamojskiego między innymi poprzez nadawanie nazwy — Powstanie Zamojskie – ulicom, szkołom itp. W najbliższym czasie nasz Związek zwróci się z pisemną prośbą w tej kwestii m.in. do samorządów.
Nasz Związek poprzez realizację licznych przedsięwzięć i projektów patriotycznych upowszechnia (także na gruncie krajowym i międzynarodowym) wiedze i utrwala pamięć o zapomnianym i pomijanym Powstaniu Zamojskim.
Więcej tutaj:
Dla nas, mieszkańców Zamojszczyzny, Powstanie Zamojskie stanowi ważną część historii polskiego narodu. Szanując ofiarę i wielki wysiłek naszych przodków walczących i represjonowanych w trakcie Powstania Zamojskiego jesteśmy zobowiązani wydobyć je z narodowego zapomnienia. Obok kontynuowania troski o pamięć o ofiarach niemieckiej akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie, w tym o Dzieciach Zamojszczyzny powinniśmy zdecydowanie wyeksponować, przypomnieć czyn zbrojny żołnierzy PPP walczących w Powstaniu Zamojskim. Dlatego za Prezesem ŚZŻAK Okręg Zamość S. Zawiślakiem informujemy o daleko posuniętych już rozmowach z Ministerstwem Edukacji i Nauki, mających na celu wpisanie do podstawy programowej nauczania historii w polskich szkołach pojęcia i informacji o Powstaniu Zamojskim — jego przebiegu i skutkach. Ważną, pozytywną deklarację zamieszczenia ww. informacji złożył Minister Przemysław Czarnek. Informujemy, że nasz Związek podjął też aktywne starania o pozyskanie środków finansowych, zorganizowanie zespołu naukowców, celem przygotowania wydania monografii pt. „Powstanie Zamojskie” oraz — we współpracy ze środowiskiem filmowym — fabularyzowanego filmu dokumentalnego na temat Powstania Zamojskiego. Liczymy na pozytywne rozpatrzenie złożonego już w tej sprawie wniosku.
Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Zamość serdecznie dziękuje wszystkim instytucjom rządowym, samorządom, szkołom, Wojsku Polskiemu, Kościołowi, licznym organizacjom społecznym, osobom fizycznym za patriotyczną pracę na rzecz krzewienia postaw patriotycznych, za współpracę na rzecz upowszechniania pamięci o działalności Armii Krajowej i Powstaniu Zamojskim.
