𝟭𝟰 𝗴𝗿𝘂𝗱𝗻𝗶𝗮… data szczególna – tradycji czas 
… 29 lat temu dostrzeżono wyjątkowość Starego Miasta w Zamościu i wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO 
Wpisanie obiektu na Listę Światowego Dziedzictwa nakłada na państwo obowiązek jego ochrony przed zniszczeniem i zachowanie go w możliwie niezmienionej postaci. W przypadku Zamościa na listę wpisane zostało Stare Miasto, ale i strefa ochrony konserwatorskiej obejmująca fortyfikacje położone na przedpolu twierdzy. Granice wyznaczają: ulice Peowiaków i Sadowa od północy: rzeka Łabuńka z terenem wokół Rotundy od zachodu i południa oraz ulice Podwale, Okopowa i Peowiaków od wschodu. Ochronie podlega cały ten teren, a nie poszczególne obiekty. Te chronione są na mocy przepisów krajowych nadających im status zabytków…
Unikalny zespół architektoniczno-urbanistyczny Starego Miasta w Zamościu to kolejna polska perełka wpisana na listę UNESCO w 1992 roku. Plan miasta według projektu włoskiego architekta Bernarda Morando, nawiązywał do ówczesnych miast włoskich. Do czasów współczesnych zachował się w prawie niezmiennej formie pierwotny układ Starego Miasta.
Zachowane w niemal niezmienionym kształcie renesansowe, prywatne miasto ufundowane w 1580 roku przez kanclerza Jana Zamoyskiego. Usytuowane na szlaku handlowym łączącym zachodnią i północną Europę z Morzem Czarnym. Plan miasta według projektu włoskiego architekta Bernarda Morando, nawiązywał do ówczesnych miast włoskich i koncepcji miast idealnych podporządkowanych w całości wyobrażeniom estetycznym, wymogom gospodarczym, społecznym i politycznym. Do czasów współczesnych zachował się w prawie niezmiennej formie pierwotny układ Starego Miasta. Szachownicowy układ ulic, fortyfikacji, trzech rynków i większością zabudowy. Ulice przecinają się pod kątem prostym. Działki zróżnicowano na głębsze dla kupców-hurtowników z dojazdem od tylnych ulic i płytsze domy-warsztaty rzemieślnicze.
Fortyfikacje w typie włoskim potwierdziły swoją wartość w XVII wieku. Zamość, jako jedyne miasto oparł się szwedzkiemu potopowi. Pomimo pierwotnie jednolitej koncepcji urbanistycznej, miasto było miejscem harmonijnego współistnienia i uzupełniania się kultur Wschodu i Zachodu Europy. W pełnej tolerancji współżyło wiele nacji. Polacy, Włosi, Niemcy, Rusini, Ormianie, Grecy i Żydzi. Owo przenikanie wielonarodowościowych, różnorodnych wpływów artystycznych i architektonicznych w połączeniu z regularnością przestrzenną – nadaje wyjątkowości architektonicznej i niepowtarzalnego klimatu typowego dla nielicznych miast. Wyjątkowość została doceniona przez wpisanie Zamościa w 1992 roku na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. /POT/
Advertisements
