3 murale o Żołnierzach Wyklętych na Lubelszczyźnie
Fundacja im. Kazimierza Wielkiego stworzyła 3 murale o powierzchni 175 m2, 100 m2 i 60 m2 na ścianach zakładów karnych w Opolu Lubelskim, Lublinie i Zamościu.
Mural w Opolu Lubelskim przedstawia bitwę w Lesie Stockim stoczoną 24 maja 1945 roku pomiędzy żołnierzami polskiego podziemia niepodległościowego, dowodzonymi przez mjr. Mariana Bernaciaka ps. „Orlik”, a żołnierzami NKWD, KBW, UB i MO. Była to zwycięska dla Polaków bitwa z kilkakrotnie przeważającymi liczebnie wojskami okupanta sowieckiego i pomimo użycia przez niego 3 samochodów pancernych.
Mural w Lublinie składa się z 11 mniejszych malunków, łącznie o powierzchni ok. 100 m2. Przedstawiają one Zamek Lubelski z okresu pełnienia przez niego funkcji największego sowieckiego więzienia na Lubelszczyźnie oraz 10 postaci oficerów podziemnego Wojska Polskiego walczących na Lubelszczyźnie zarówno z okupantem niemieckim jak i sowieckim. Upamiętniliśmy następujące postacie naszych Bohaterów: gen. bryg. Zygmunt Broniewski ps. „Bogucki”, mjr Marian Bernaciak ps. „Orlik”, mjr cc. Hieronim Dekutowski ps. „Zapora”, mjr Franciszek Przysiężniak ps. „Ojciec Jan”, kpt. Zdzisław Broński ps. „Uskok”, kpt. Stanisław Łukasik ps. „Ryś”, kpt. Adam Mirecki ps. „Adaś”, kpt. Wincenty Sowa ps. „Vis”, por. Leon Cybulski ps. „Znicz”, por. Henryk Lewczuk ps. „Młot”.
Mural na murze Oddziału Zewnętrznego Zakładu Karnego w Zamościu przy ul. Hrubieszowskiej ma powierzchnię ok. 60 m2 i składa się z 8 malowideł. Malowidła przedstawiają: klasztor oo. bernardynów w pobliskiej Radecznicy, gdzie był ośrodek konspiracji niepodległościowej za okupanta sowieckiej oraz 7 postaci oficerów podziemnego Wojska Polskiego: ppłk. Leonard Zub-Zdanowicz ps. „Ząb”, mjr cc. Hieronim Dekutowski ps. „Zapora”, mjr Tadeusz Kuncewicz ps. „Podkowa”, mjr Franciszek Przysiężniak ps. „Ojciec Jan”, por. Stefan Kobos ps. „Wrzos”, ppor. Leon Taraszkiewicz ps. „Jastrząb”, ppor. Józef Stegliński ps. „Cord”.
Pomysłodawcą i inicjatorem zadania jest prezes Fundacji im. Kazimierza Wielkiego Karol Wołek. Za opracowanie graficzne murali odpowiada Aleksandra Bierzyńska, a za namalowanie murali na ścianach zakładów karnych Maciej Mazurkiewicz. Malunki te powstały w ramach realizacji innowacyjnego programu Fundacji im. Kazimierza Wielkiego pt. „Resocjalizacja przez patriotyzm” mającego na celu propagowanie wśród osadzonych w zakładach karnych na Lubelszczyźnie wzorców postaw obywatelskich i patriotycznych na podstawie tradycji Żołnierzy Wyklętych i polskiego podziemia niepodległościowego. Zadanie zostało sfinansowane przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014–2020.
W ramach tego programu w latach 2019-2020 zrealizowaliśmy zajęcia edukacyjne dla osadzonych, konkursy literackie i plastyczne, koncerty patriotyczne, ponadto osadzeni otrzymali materiały edukacyjne na temat Żołnierzy Wyklętych: publikacje i filmy. Wspólnie z osadzonymi poddaliśmy renowacji 10 mogił i pomników żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego na Lubelszczyźnie. Wyposażyliśmy biblioteki więzienne w publikacje o żołnierzach podziemnego Wojska Polskiego. Postacie Żołnierzy Wyklętych, autentycznych Bohaterów walk o niepodległość Polski, którzy wykazali się heroizmem w obronie słabszych i społeczeństwa, zostały postawione za wzór postaw obywatelskich i patriotycznych w procesie resocjalizacji osadzonych. Zainteresowanie samych osadzonych przerosło nasze oczekiwania – przykłady autentycznych, prawdziwych postaci historycznych przemawiały do wyobraźni uczestników programu, pokazując możliwą drogę życiową – bezinteresownej służby drugiemu człowiekowi i całemu społeczeństwu. (prezes Fundacji im. Kazimierza Wielkiego Karol Wołek)
