Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

29 kwietnia 2022 Janek Cios - Życie Zamościa Brak komentarzy

…2 maja w Dniu Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, powracamy do tradycyjnych spotkań w Muzeum Fortyfikacji i Broni ARSENAL. W tym roku na otwartym wykładzie: “Tajemnice polskich barw narodowych”. Na przekór dzisiejszym wyzwaniom, podtrzymajmy wypracowaną ważną tradycję i eksponujmy najpopularniejszy symbol narodowy, flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej.

Warto upowszechniać wiedzę dotyczącą genezy, symboliki flagi i naszych barw narodowych. Święto ustanowione zostało przez polski parlament 20 lutego 2004 roku z inicjatywy Leszka Rodziewicza. Pomaga upowszechniać wiedzę o symbolach narodowych, ich historii, zasadach używania przez obywateli i instytucje publiczne.Duże i podniosłe zadanie ale niestety w szkołach ciągle nie ma zalecenia aby uczeń znał na pamięć jedno jedyne zdanie, które legło u podstaw naszych barw narodowych: “Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego to jest kolor biały z czerwonym”

– mówi Marek Kwiecień, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, autor, pomysłodawca i realizator zamojskich obchodów Dnia Flagi, wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu, Ambasador “Dobrej Flagi”.

Janek Cios: – Pozostając w tym klimacie rozmowy może warto rozbudować tą myśl. Ważna data w historii polskich barw narodowych, 7 lutego 1831 roku…
Marek Kwiecień: – Sejm 191 lat temu, uchwalił na wniosek Walentego Zwierkowskiego, że kokardę narodową stanowić będą kolory herbowe Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym. Smutne, ale proszę zauważyć przy okazji naszej rozmowy… wnioskodawca, Walenty Zwierkowski jest zupełnie nie zauważony w dzisiejszej Rzeczypospolitej. Nie ma nawet swojej ulicy a i dworek w Białej Wielkiej gm. Lelów woj. śląskie w którym mieszkał ulega ruinie…
W dniu 7 lutego 1831 roku w toku trwającego Powstania Listopadowego suwerenny Sejm Królestwa Polskiego na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego, podjął uchwałę:
“Izba Senatorska i Poselska, po wysłuchaniu wniosków Komisyi sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni łączyć się Polacy, postanowiły i stanowią:
Art.1. Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
Art. 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie, te kolory nosić mają w miejscu, gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były. Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.”

Ta ustawa była pierwsza, która normowała kwestie polskich barw narodowych i w zgodzie z prawidłami heraldyki odwoływała się do tradycji Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Odwoływała się do Unii w Krewie (14.08.1385r.) gdzie powstało nowe państwo i ten fakt trzeba było uwidocznić w nowym herbie. Samotny dotąd Orzeł Biały na czerwonym tle tarczy herbowej dostał sąsiedztwo
litewskiej Pogoni — to jest białego jeźdźca na białym koniu, także na czerwonej tarczy herbowej.
Podsumowując: biel pochodzi od bieli Orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Nasze barwy narodowe mają pochodzenie heraldyczne jako jedne z nielicznych w świecie. Pochodzą jednak nie od jednego herbu, a od dwóch, Polski i Litwy, umieszczonych na jednej tarczy. Na fladze biel jest u góry, ponieważ w naszej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła.

Janek Cios: – Święto flagi wybrano ze względu na fakt, iż w dniu 2 maja 1945 roku w Berlinie Polacy podnieśli polską flagę na Kolumnie Zwycięstwa?
Marek Kwiecień: – Oj, raczej zbieżność dat przypadkowa.

Janek Cios: – Pozostańmy w tym edukacyjnym i oświatowym klimacie. Jak najmłodsi Polacy, jak dzieci poznają symbole narodowe, w tym flagę Rzeczypospolitej?
Marek Kwiecień: – Janku dzięki za pytanie! Polska edukacja nie ma w tym temacie kompleksów! To ważny element określający, skąd jesteśmy. Zgodnie z podstawą programową na zakończenie edukacji wczesnoszkolnej, czyli nauki w klasach I-III szkoły podstawowej, uczeń już zna i śpiewa hymn narodowy z pamięci, zna godło i barwy narodowe. Ale, niestety bywa i tak.

Janek Cios: – Dopytam w takim razie. Rzeczywiście nasze barwy narodowe zostały uznane za narodowe w pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja w 1792 roku?
Marek Kwiecień: – Jesteśmy po wykładzie:”2 maja, Dzień Flagi RP. Polska etykieta flagowa” dla słuchaczy zamojskiego Uniwersytetu III Wieku /galeria foto w załączeniu/. Też takie pytanie padło. Wymaga ten fakt wyjaśnienia. Często jest upowszechniany w przestrzeni publicznej. Obchody pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej związane były z położeniem kamienia węgielnego pod budowę Świątyni Opatrzności w dniu 3 maja 1792 roku. Ponieważ miało to się odbyć w święto św. Stanisława organizatorzy uzyskali zgodę od Ojca Świętego przeniesienie z dnia 8 maja na dzień 3 maja liturgiczne święto św. Stanisława. Zaapelowali do Pań o przywdzianie białych sukien i szarf w barwach wstęgi orderu św. Stanisława to jest w barwach pąsowych/czerwonych.
Janek Cios: Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i zobowiązanie..

Marek Kwiecień: Zobowiązanie do poprawnej ekspozycji flagi państwowej i… nade wszystko, pokazania flagi państwowej biało –czerwonej w przestrzeni publicznej Rzeczypospolitej. Biało-czerwonej, tylko i aż, bowiem w polskim ustawodawstwie flagą państwową nazwano zarówno flagę biało-czerwoną, jak i biało-czerwoną z godłem Rzeczypospolitej Polskiej.
Janek Cios: – Proporcje flagi państwowej 5:8 są charakterystyczne dla Polski? Marek Kwiecień: Jeśli używamy określenia flaga, to należy pamiętać o proporcjach. Flaga państwowa Rzeczypospolitej wymaga ściśle określonych proporcji: 5:8. Nie jest ważne, ile ma centymetrów, ważne są proporcje. 5:8 to oficjalna proporcja flagi polskiej i tylko taką można eksponować w urzędach i indywidualnie. Jeżeli kupujemy biało – czerwoną o wymiarach 112 cm na 70 cm – to jest to polska flaga. Ale jeśli jej wymiary są np.110 cm na 75 cm, to nie mamy flagi, tylko szarfę, materiał w narodowych barwach. Powinniśmy dostrzegać te szczegóły!

Janek Cios: Proporcje znamy a barwy. Dopytam o kolejność ekspozycji…
Marek Kwiecień: Proszę zwracać uwagę na właściwą kolejność barw, czyli biel u górze i czerwień na dole, pasy poziome o równej szerokości. A w przypadku pionowego eksponowania flagi trzeba pamiętać, że kolor biały powinien znajdować się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu. I jeszcze dodam… modne ostatnio, często stosowane i zapowiadane na Dzień Flagi RP 2022 niesienie szerokich i bardzo długich wstęg, materiału o barwach narodowych. W takim przypadku jej pas biały musi być po lewej stronie dla patrzących na czoło pochodu!

Janek Cios: …a gdy flaga którą eksponujemy wypłowiała albo podarła się… Wyrzucić do śmietnika?
Marek Kwiecień: …na to jest tylko jeden sposób – flagę należy spalić, ale… nie publicznie. Nie wyrzucać do śmietnika. Również flagi z papieru, używanej podczas różnego rodzaju uroczystości np. 2 czy 3 maja na Rynku Wielkim w Zamościu. Aby Zamościanom umożliwić w godny sposób pozbycia się zniszczonej flagi od 2 maja 2012 roku w Zamojskim Ośrodku Informacji Historycznej i Turystycznej, Ratusz – Rynek Wielki 13 i Muzeum Zamojskim ul. Ormiańska 30 można ją wrzucić do skrzyni flagowej z napisem „USUWANIE FLAGI” – „FLAG DISPOSAL”. „Skrzynia flagowa” to oficjalna nazwa stosowana przez Polskie Towarzystwo Weksylologiczne. Upowszechniamy ideę skrzyń flagowych. Sprawdzałem dzisiaj zawartość skrzyń i jest kilkanaście zniszczonych flag. 2 maja z prezydentem Zamościa i harcerzami zamojskiego ZHP pobierzemy je i niepublicznie spalimy tak, jak w 2021 roku!

Janek Cios: Dopytam jeszcze o umieszczanie nazw miejscowości na barwach narodowych…
Marek Kwiecień: Jest to swego rodzaju nietakt. Powszechny stał się zwyczaj umieszczania na flagach państwowych nazw miejscowości, z których przyjeżdżają kibice na zawody sportowe np. skoki narciarskie. Polskie Towarzystwo Weksylologiczne rekomenduje, aby jednak nie naruszać zasad. Powinny to być barwy narodowe a nie flagi państwowe Rzeczypospolitej o proporcji 5:8!!!!.
Przy okazji tego zagadnienia , spostrzeżenie. Spostrzeżenie wynikające z naszej rozmowy i merytoryczna uwaga… Flagi się podnosi i opuszcza ( względnie – zrywa, jak flagi sygnałowe w marynarce wojennej ), natomiast na budynkach flag się nie wywiesza lecz eksponuje.
…i już na koniec naszej rozmowy to, do czego zapraszałem. Zachęcam do majówkowej akcja Biura Programu „Niepodległa” #mojaflaga. Są podstawowe informacje o fladze państwowej Rzeczypospolitej i bezpłatne plansze do pobrania. Ciekawy i ważny projekt… Polecam!