440 lat Zamościa – program obchodów

Twórcą Zamościa był człowiek o szerokich horyzontach myślowych, artystycznych oraz wielkich ambicjach – bezsprzecznie człowiek europejskiego renesansu – Jan Zamoyski (1542-1605). Początkiem działań było wystawienie dokumentu lokacyjnego „Nowego Zamościa” 10 kwietnia 1580 roku przez Jana Zamoyskiego. Akt ten rozszerzał działania, na które zezwolił król Stefan Batory w dokumencie z 11 lutego 1580 roku. Akt lokacyjny podpisany przez Kanclerza 10 kwietnia w folwarku Jarosławiec, był podstawą organizacji budowanego od podstaw miasta oraz jego przyszłego funkcjonowania.

Akt lokacyjny został 12 czerwca 1580 roku uprawomocniony w Wilnie, dokumentem potwierdzającym lokację Zamościa, wydanym, podpisanym i opatrzonym pieczęcią przez króla Stefana Batorego. Najistotniejsze dla nowo organizowanego miasta było nadanie mu miejskiego prawa magdeburskiego, które miało się stać podstawą ustroju wewnętrznego. Dla przyszłości handlu zamojskiego najważniejsze było przyznanie miastu prawa składu na towary przywożone. Kupcy nie mogli omijać miasta Zamościa, lecz obowiązani byli do wystawienia ich do sprzedaży przez trzy dni. Zgodnie z prawem magdeburskim Jan Zamoyski zwolnił przyszłych mieszczan zamojskich spod jurysdykcji swojej i swoich następców. Władzę sądowniczą sprawował wójt, który przewodniczył sądom miejskim.

Władze miejskie w Zamościu rozpoczęły działalność w czwartym roku po wystawieniu aktu lokacyjnego w 1583 roku. Głównym organem administracyjnym, ale także i sądowniczym w mieście była Rada Miejska. W skład Rady wchodziło w Zamościu czterech rajców. Nominacji burmistrza i rajców dokonywał każdorazowo właściciel miasta lub jego przedstawiciel. Kierunki działalności Rady, normowane ogólnie w dokumencie lokacyjnym, koncentrowały się wokół funkcjonowania życia gospodarczego, przestrzegania porządku i prawa w mieście, stanu dróg i ulic oraz ochrony przed pożarami.

informacja Muzeum Zamojskie